Davranış ve finansın birbiriyle ne ilgisi var dediğini duyar gibiyiz.
Bugün sana davranış gibi tamamen duygular, kişilik ve psikoloji ile bağlantılı bir kavram ile; finans gibi tamamen sayılar ve denklemlerle ilgili bir kavramın yan yana geliş hikayesini anlatacağız.
📖
Standart finansın en yaygın varsayımı, insanların "rasyonel" olduğudur. Bu, insanların herhangi bir durumun artılarını ve eksilerini analiz etmeleri ve daha sonra kendileri için en iyi olanı seçmeleri anlamına gelir.
Ancak kritik soru şu: “Gerçekten rasyonel miyiz?”
Ve eğer gerçekten mantıklıysak, o zaman neden lüks doğum günü partileri ya da lüks düğünler düzenliyoruz. Bunlar sanki kulağa pek rasyonel gelmiyor…
Son birkaç yılda özellikle pandeminin etkisi ile, önce hızlıca düşen ve ardından yükselme trendine giren piyasalarla beraber, birçok insan yatırım yapmaya başladı. Bu yatırım kararlarının çoğu araştırma ve mantığa dayalı olsa da, bazı kararlar ruh halinin veya içgüdülerin bir sonucudur.
Peki insanlar neden bu tür kararlar alıyor? Davranışsal finans işte tam bu noktada bize bunu açıklıyor.
👂🏻
Davranışsal Finans Nedir?
Basit bir ifadeyle: Davranışsal finans = Psikoloji + Finans
Davranışsal iktisat teorisi bize şunu söyler:
Piyasalar verimsiz.
İnsanlar mantıksız.
Son örnekte, doğum günü partisi düzenlemek gibi insanların yaptığı bazı mantıksız eylemlerden bahsetmiştik. Kendine bir soru soruyor olabilirsin:
“Neden bu mantıksız kararları veriyoruz?”
Bu kararlar kalbinin, yani duygularının verdiği kararlardır.
♥️
Davranışsal finans, aklın ve rasyonelitenin karar süreçlerinde bir taraf olduğunu ve kalbin seçim yapmasının veya karar vermesinin başka bir taraf olduğunu anlamamıza yardımcı olur.
Davranışsal finansın kökeni 1990'lara gitmektedir. Daniel Kahneman ve Amos Tversky davranışsal finansın temel teorilerini yaratarak 2002 yılında Nobel ödülünü aldılar.
Standart finans ve davranışsal finansı karşılaştıralım…
Standart finans teorileri ile davranışsal finans teorileri arasındaki farkı belirleyebileceğimiz çeşitli kriterler vardır.
Örneğin risk kavramını ele alalım.
Standart finans teorisi, riski, sayılara dökülebilecek nesnel bir terim olarak kabul eder.
Ancak davranışsal finans teorileri, riskin öznel olduğunu söylüyor. Yani bir kişi bir başkasından farklı düzeyde risk alma kapasitesine sahip olabilir ve bu asla objektif olarak ölçülemez.
Ayrıca, getiri kavramı ile ilgili de iki teoride farklılıklar görebiliriz.
Standart finans, risk ve getiri arasında doğrusal bir ilişki olduğunu varsayar; yani risk artarsa getiri de artacaktır ancak davranışsal finans, algılanan risk ile algılanan getiri arasında ters bir ilişki olduğunu söylüyor. Burada algılanan kelimesinin altınız çizmemiz gerekmekte. Bahsettiğimiz gerçek risk veya gerçek getiri değil. Çünkü bunlar sadece bireyler tarafından algılanabilir ve tamamen kişisel algılardır.
Standart finans teorisi karar vericinin rasyonel olduğunu söyler. Buna karşılık, davranışsal finans teorisi, insanların irrasyonel olduğunu ve tüm kararları irrasyonelliğe dayalı olarak alacağını belirtir.
Standart finans, kararların tutarlılığına bağlı olarak sonuçların da tutarlı olduğunu varsayar; yani karar vericinin davranışı da sabittir. Yani 2+2 her zaman 4 eder.
Ancak davranışsal finans, bu kararı etkileyen çeşitli faktörler nedeniyle kararın tutarsız olacağını savunuyor. Örneğin, o kişinin kişiliği veya o kişinin belirli şeylere karşı tutumu, kararı sonucu etkileyebilir.
Hepsini özetlemek gerekirse…
Hepimiz ne kadar zeki olursak olalım IQ'nun finansla hiçbir ilgisi yok. Davranışsal finans, yatırımcıların kişisel özelliklerininin karar vermesinde önemli bir rol oynayabileceğini öne sürer.
Davranışsal finans, her türlü önyargı ve hatadan uzak, doğru kararlar vermekle ilgilidir. Yatırımcı davranışının daha iyi anlaşılmasına yardımcı olur ve bireylerin finansal yeteneklerinin geliştirilmesine yardımcı olur.
İnsanlar, karar vermelerini etkileyen önyargıların neler olduğunu bilirlerse daha iyi getiriler elde edebilirler ve böylece daha iyi kararlar alabilirler.
Biz ne yapıyoruz?
Yancep ile finansal kararları verirken yaşanan tüm bu zorlu süreçleri senin için kolaylaştırıyoruz.
Her koşula uygun portföyleri oluşturan bir ekip senin için çalışıyor.
Tek yapman gereken risk profilini ölçen anketi çözmen ve ardından Yancep’in senin için önerdiği portföye yatırım yapman.
📊
Yancep’ten son haberleri almak ve uygulama çıktığında ilk yatırımcılardan olmak için ana sayfada bulunan bekleme listesine e-posta adresini bırakmayı unutma!
Kommentare